Beste lezers en lezeressen. Dit deel heeft helaas wat langer op zich laten wachten. De hete zomer, en als gevolg daarvan trieste sterfgevallen in de familie en een hogere workload in het ziekenhuis, hebben daar grotendeels schuld aan. Het is echter niet anders.

Dit verhaal maakt deel uit van een serie. Ik raad iedere nieuwe lezer aan om eerste de voorafgaande verhalen te lezen zodat e.e.a. in perspectief geplaatst kan worden.

We zijn inmiddels bijna 1 jaar verder. Ik zit heerlijk in mijn vel, voel me zogezegd als een vis in het water. En kan alleen maar met een grote lach terugkijken op dit laatste 1,5 jaar en wat me zoal overkomen is. Want zo ervaar ik het nu wel, dat het lot mij welgezind is geweest door al deze mooie vrouwen mijn pad te laten kruisen.

Alles was begonnen met een vrouw, die uit angst dat ze achtervolgd werd, mij pepperspray in de ogen spoot. En eindigde uiteindelijk in de situatie waarin ik me nu bevind. Een ‘samenlevingsverband’ met acht bloedmooie, intelligente, onafhankelijke en erg sexy en wellustige vrouwen. Ieder op zich een sterke persoonlijkheid, Spaanse roots en de daarbijbehorende karakteristieken zoals die passie of levensvreugde, het vurige temperament en helemaal dat eergevoel en die trots. Je moet hun niet te kort op de huid zitten, al helemaal niet hun of hun naasten beledigen of geen respect tonen, want dan krijg je zachtjes gezegd de wind van voren. Ieder ook verwant aan elkaar, moeder, dochter of nichtje. De een wat langer of voller dan de ander, dan weer andere haardracht en soms een wat meer serieuzere blik, maar de familietrekken zijn duidelijk te onderkennen. En mij is het voorrecht in de schoot gevallen om bij elk van deze vrouwen een kind verwekt te mogen hebben, bij een van hun zelfs een tweeling.

Om dit verhaal compleet te maken, ben ik ook nog eens verhuisd naar Spanje, te weten Valladolid, waar mij bij wijze van spreken een baan in de schoot geworpen werd. En niet zo maar een baan maar die van hoofd van de afdeling hartchirurgie bij het universitair medisch centrum. Nu had ik eerder dat jaar een aantal cardiologen in een andere stad leren kennen en ook wel eens op internationale congressen met collega’s uit Spanje gesproken, maar dat dit alles tot zo een aanbod zou leiden overtrof mijn stoutste verwachtingen. Een jaar of wat later is me verteld dat de familie van Lourdes en Bianca hier een dikke vinger in de pap bij gehad heeft, net zoals bij het verkrijgen van ons onderkomen in deze oude hoofdstad vanSpanje.

En dat onderkomen mag er zijn. Het is een enorm groot appartement, of beter maisonnette, dat de hele bovenverdieping van een eeuwenoud herenhuis omvat. Beter gezegd een oud Middeleeuws huis, dat ooit het bezit van een adellijke familie geweest schijnt te zijn, en dat weinig van zijn allure verloren heeft. Vanzelfsprekend verbouwd naar de huidige standaarden, maar dat zie je van de buitenkant nauwelijks. Als je eenmaal in het portiek bent en doorloopt, tref je een binnenpatio aan die meer weg heeft van een kloostertuin, met fontein en overdekte wandelpassages aan beide zijkanten. Het kent 4 verdiepingen, waarvan wij dus de bovenste hebben. Elke andere verdieping kent slechts 2 appartementen, waarvan Dolores en Mercedes er allebei 1 hebben op de de derde verdieping. Bovendien hebben wij exclusief toegang tot het dak waar een groot, deels omheind, terras ligt, perfect voor de kinderen om in de toekomst te spelen. Het andere deel is een soort van kleine moestuin, waar wat kruiden en groenten verbouwd worden. Voor de zomer maanden is dit terras ideaal, omdat het hier dan bloedheet kan worden. Natuurlijk biedt de patio ook de nodige schaduw en verkoeling, maar die delen we dan weer met de andere bewoners.

Het is wellicht interessant om te weten dat Valladolid de hoofdstad van het oude Spanje (Castilië, Leon en Aragon) is geweest totdat Philips II het centrum van de macht, ofwel de hoofdstad dus, naar Madrid verplaatste. Dat houdt echter niet in dat oude machtsstructuren zo maar opgelost waren, integendeel zelfs. In deze stad zit nog altijd veel oude macht. Bijvoorbeeld de belangrijkste militaire academie, de belangrijkste of beter meest gerenommeerde juridische faculteit van het land. Veel magistraten en diplomaten hebben hun opleiding hier genoten, en komen voort uit families waarvan de wortels in deze stad lagen en soms nog liggen. Ook al wordt hier altijd links (PSOE) gestemd, de bovenklasse is zeer rechts georiënteerd, zeg maar oude francofielen.

Vanaf het eerste moment heb ik me hier thuis gevoeld, zelfs de verhuizing naar Spanje kostte me geen traan, ik had in Nederland toch vrijwel niets meer te zoeken, op wat vrienden na dan. Maar die staan al te trappelen om met de motor naar Spanje te komen, haha. Ik had wel de grafurnen van zowel Wilma, als die van haar en mijn ouders mee genomen. Ik wilde hun kort bij me houden en bij hoge uitzondering zijn deze ‘herbegraven’ op het kerkhof van Lourdes dorp. Dit is een erg emotioneel en intiem moment geworden, waar tot mijn verrassing een groot deel van haar familie bij aanwezig was. Een hartverwarmend gebaar, dit medeleven en deze hartelijkheid vanuit hun kant, iets wat me erg diep raakte en niet in woorden was uit te drukken. Het voelde als een thuiskomen bij mijn nieuwe familie. Bijzonder, voor mijn idee dan, was dat dit mij een zeer goed en vredig gevoel gaf om hun deze rustplaats te mogen geven. Alsof zij eindelijk hun rust gevonden hebben, iets wat de grootmoeder van Lourdes me later die dag ook in het oor heeft gefluisterd: “Ze hebben eindelijk hun definitieve bestemming gevonden, Leonard. Geesten of zielen moeten ook hun plek vinden en tot rust komen. Hier heb je goed aan gedaan.” Mijn keel kneep dicht van verdriet bij deze woorden, die min of meer een bevestiging van mijn eigen gevoel waren. Ik kon alleen maar mijn hoofd op haar schouder leggen en de familie later die dag bedanken voor hun aanwezigheid en voor hun geste om mijn dierbaren hier bij hun voorouders en verwanten te mogen herbegraven.

Het is juist de aaneenrijging van dit soort kleine en grote momenten geweest, die mij dit alles heeft doen ervaren als een onverwachte en mooie kans om mijn leven een nieuwe richting op te sturen, nieuwe inhoud te creëeren, nieuwe pagina’s te gaan schrijven zo zou Wilma gezegd hebben. In ieder geval heb ik mij deze laatste maanden regelmatig in mijn arm geknepen omdat ik niet kon geloven welke vlucht mijn leven genomen heeft. Een leven te mogen opbouwen met 8 vrouwen, die allen een kind van mij hebben gekregen, en volgens eigen zeggen niet meer naar andere mannen omkijken, ten minste niet nu. Ik heb hun meerdere malen daarnaar gevraagd en kreeg altijd als weerwoord of ik niet gelukkig was met hun. Zij waren dat namelijk wel, al wonen we dan niet samen. Maar ook dat was in het begin relatief daar we allemaal zeg maar binnen gehoorafstand wonen, we elke dag samen eten, etc. En, zo zeggen de meesten: “Wij zijn meer dan tevreden met een paar uur goede seks per week met jullie. Liever dat dan 3 keer per week slechte seks met een man en vaak korter dan 10 minuten. Nog niet eens te spreken over die dagelijkse sleur, de saaiheid die in ons leven gekropen was. Dit is zoveel spannender, meer inspirerend.“ Om eerlijk te zijn hebben ze hier ook wel een punt mee.

En dan spreek ik nog niet eens over 9 kinderen die ik in een tijdsbestek van 3 maanden gekregen heb. 9 wondertjes zogezegd die vanaf het eerste moment, en wellicht zelfs eerder al, mijn hart veroverd hebben. Ik was bij ieder bevalling aanwezig, en iedere keer was het, ten minste voor mij dan, weer een klein wonder om een nieuw leven te mogen verwelkomen. Hun in mijn armen te mogen nemen, die tere handjes om mijn vinger te mogen voelen. Hun rustig te voelen worden bij mij, alsof ze me al herkenden aan mijn stem die hun zoveel liefde beloofde, zelfs toen ze nog in de baarmoeder zaten. Woorden schieten me nog altijd te kort om mijn gevoelens van liefde onder woorden te kunnen brengen. Elk moment als ik hun zie kan mijn hart exploderen. Nog niet te spreken van het besef dat mij een hels karwei te wachten staat om mijn liefde en aandacht over al deze kleine wondertjes te verdelen, nog niet te spreken van hun moeders. Wel de mooiste uitdaging in mijn leven die ik dan ook met plezier op mijn schouders nam .

Al woonden we in het begin nog niet samen in een huis, maar verspreid over een 4-tal appartementen, gesitueerd in 2 grotere naast elkaar staande oude herenhuizen, je trof ons buiten de werkuren altijd samen aan. Lourdes en Bianca stuurden dat goed aan, er viel zelden of nooit een onvertogen woord, van een spoor van jaloezie was niets te bekennen. Iedereen kon haar ei kwijt, de dagelijkse besognes op het werk bespreken, nog niet eens te spreken over de gezamenlijk zorg voor de kleintjes etc. En als iemand al eens slecht in haar vel zat, bleef ze altijd bij ons blijven slapen, iets wat meer dan regelmatig gebeurde, meestal gelukkig om andere redenen. Want nogmaals, dit zijn stuk voor stuk geile vrouwen, erg aanhankelijk, knuffelig ook en tot mijn verbazing hondstrouw.

Eerlijk gezegd kostte het mij toch wat meer moeite om te wennen aan het idee om met hun allen samen te wonen. Gelukkig ben ik er zeker mee, maar apart of bijzonder is het wel, en het vormde ook een grote omslag in mijn leven. De paar vrienden die ik nog in Nederland had, moesten er wel om lachen en zeiden: “Dit hoort ook typisch bij jou. Alleen jij komt in dit soort aparte situaties terecht. Het lijkt wel alsof je het aantrekt.” Ergens hebben zij hier wel gelijk mee, maar dan nog. Uiteindelijk heb ik het maar over me heen laten komen, mij erbij neergelegd ook omdat ik nu de kinderen - i.t.t. die in Peru - kort bij mij in de buurt heb. En beetje bij beetje begon ik te begrijpen of vermoeden dat niet alles toeval was. Mijn vrouwen hebben al sinds erg lange tijd een erg diepe band met elkaar, ongeacht de leeftijdsverschillen en in het geval van Lourdes en Bianca ook nog eens de grote afstand. Deze band overtreft zelfs de familieband, is erg diep, wat waarschijnlijk ook voorkomt uit het gegeven dat ze vergelijkbare ervaringen delen zoals die van ongelukkige relaties, gepaard gaande met huishoudelijk geweld. Bij ieder van hun heerste een verlangen naar een kind en sommigen hadden zelfs al een spermadonor of spermabank overwogen. Ja, en toen kwam ik opeens in beeld en de goede verhalen van zowel Lourdes als Bianca alsmede de indruk die ik bij iedereen had achtergelaten, deed de balans naar mij doorslaan. En eenmaal zwanger kwamen andere vragen naar voren. M.n. met betrekking tot de zorg voor de kinderen omdat de meesten een baan hadden, er alleen voorstonden, over gedeeld ouderschap etc. En was langzaam het idee ontstaan om korter bij elkaar in de buurt te gaan wonen. Ook Lourdes en Bianca zijn bij deze gesprekken betrokken geweest. Op een bepaald moment waren er radartjes gaan draaien, resulterend in onze huidige situatie qua wonen en werken. Het meeste was buiten mij om gegaan, al had ik inmiddels wel een gevoel gekregen dat hun onderlinge band dieper ging dan ik oorspronkelijk vermoedde. Maar van alle machinaties en acties had ik geen flauw benul.

Dit besef is beetje bij beetje gekomen en dat is maar beter ook. Ik ben, zoals eerder gezegd, erin meegegroeid zonder dieper te graven of vragen te stellen. Een houding die door iedereen op prijs gesteld werd. Het was en is gewoon wennen en zoals mijn vrienden al zeiden: “het is niet de eerste keer dat je in aparte situaties terecht komt en uiteindelijk heb je altijd je voordeel ermee opgedaan.” Alleen was dit iets meer definitief van aard dan alle vorige.

Ik heb over de jaren heen menige nacht in een stoel naar hun allen zitten kijken, in het begin vaak met een van de kleintjes in mijn armen. Genoegend erin scheppend om hun zo vredig en gelukkig in bed te zien liggen slapen. En ook met een glimlach eraan teruggedacht hoe stiekem over die jaren op mijn sentimenten ingespeeld was, daar iedereen wist hoe graag ik mijn kinderen om mij heen heb. En dat stilzwijgend hax geaccepteerd, omdat het enerzijds goed aanvoelde, anderzijds de situatie geaccepteerd moest worden zoals hij was onder het mom van “gedane zaken nemen geen keer, het gaat om het hier en nu en wat we daarmee doen”.

Ach en puntje bij paaltje is een voorrecht om het leven te mogen delen met al deze vrolijke en erg lieve vrouwen. Ik zou echt niet anders meer willen. De zwangerschap en het daarop volgende moederschap had hun zelfs nog mooier en begerenswaardiger gemaakt dan ze al waren. En dan heb ik niet alleen over hun uiterlijke, ofwel lichamelijke, verandering. Nee, het leek op een soort van rust, een gevoel van volmaaktheid, evenwichtigheid ook, die over heen neergedaald was. Niet alleen veroorzaakt door hun moederschap maar ook door de acceptatie van hun verleden, van wie ze zijn. En ja lichamelijk gezien zag je bij de meesten al de contouren van een Rubens vrouw.

Ook nu weer speelde het toeval een grote rol in ons leven. We beleefden een lange en ijskoude winter, eentje die men al lang niet meer meegemaakt had, zo is me vanuit diverse kanten verteld. Deze winter, die net voor de kerst ingevallen was, ging gepaard met een behoorlijk pak sneeuw. Ik heb mijn hele leven al een bloedhekel aan de kou en de winter, nog niet te spreken over de sneeuw. Maar ja, Spanje kent een landklimaat dus dit soort weer is te verwachten, zeker in de binnenlanden. Al woonden we dan naast of boven elkaar, toch was er in overleg besloten dat zolang het zo koud bleef, iedereen bij ons introk. Zelfs Dolores en Encarni, die op de verdieping beneden ons woonden, voegden zich na een paar dagen bij ons. Eerder vanwege de gezelligheid dan vanuit noodzaak. We hadden meer dan genoeg ruimte en toen ik op een middag van het ziekenhuis thuiskwam hadden de vrouwen in een gezamenlijke inspanning zoveel bedden als nodig waren voor 9 personen in de grootste slaapkamer geplaatst. En de baby’s over 4 slaapkamers, die nauw aansloten op deze slaapkamer, verspreid. Vrijwel tegelijkertijd waren alle ouders en grootouders onze richting uitgekomen. Want net zoals bij ons in Nederland hebben mensen die hun leven op het platteland doorbrengen, een goede neus voor het weer wat hun te wachten staat. En zo sloegen zij twee vliegen in een klap. De kans om deze wintermaanden wat comfortabeler en in de buurt van hun kinderen en klein (klein) kinderen te kunnen doorbrengen grepen ze met beide handen aan. En doordat wij elkaar gekropen waren stonden de andere appartementen tot hun beschikking. En wij kregen de mogelijkheid om samen eens ongestoord uit te gaan, te genieten van de kerstsfeer in Valladolid.

De enige die in deze periode echt aan het werkte was ik. Alle vrouwen genoten van ofwel hun zwangerschapsverlof of hadden alvast een voorschot daarop genomen. De uitzondering was Bianca, die kort na de bevalling haar studie weer had opgepakt. Ze hadden het echt gezellig met elkaar gemaakt, en voor mij was het steeds een plezier om thuis te komen. Met mijn werkgever was afgesproken om de eerste paar maanden slechts halve dagen te werken, voornamelijk om mij bekend te raken met de organisatie van mijn afdeling en de medewerkers. Deze laatsten kwamen niet alleen uit Spanje, de meerderheid, met name verpleegsters en schoonmaaksters, kwamen uit Midden en Zuid Amerika zoals Ecuador, Bolivia etc. Bij hoge uitzondering was ik aanwezig of assisteerde zelfs bij een operatie, het meeste werk wat ik deze maanden verzette was toch meer organisatorisch van aard. Pas vanaf het begin van het nieuwe jaar ben ik fulltime gaan werken.

Die eerste maanden heb ik echt alle zeilen bij moeten zetten om niet kopje onder te gaan. Enerzijds omdat we in een tijdsbestek van pakweg 3 maanden 9 kleintjes kregen, anderzijds door de hectiek van mijn nieuwe baan, die veel mijn energie en tijd opslurpte. Spanje, en wellicht zelfs de meeste landen met een zuidelijke of ‘Latijnse’ inslag, wordt toch wel gekenmerkt door een zeer macho-achtige (soms zelfs ook dictatoriale annex facistische) mentaliteit of cultuur. Dit komt ondermeer tot uiting in zeer hiërarchische organisatiestructuren. Ook in Nederland kom je deze vaker tegen dan men denkt, maar toch zijn wij wat meer tegendraads en accepteren dat autoritaire gedrag niet klakkeloos. Ik in ieder geval nooit, het hoort ook niet bij mijn stijl van het aansturen van mensen. En nu zat ik opeens in een organisatie, misschien zelfs cultuur, die dit van mij verwachtte. Wat ik dus absoluut niet kon en ook niet wilde zien bij de mensen waar ik mee samenwerkte.

Wat ik aantrof kwam dus al een grote schok voor me. Ontevreden of beter ongelukkig personeel, een meer dan slechte werkomgeving gebaseerd of voorkomend uit die typische hiërarchische organisatie structuur waarbij mensen van boven af niet alleen aardig gekleineerd maar met de regelmaat ook geschoffeerd werden. Met name de chirurgen en cardiologen blonken daar meer dan goed in uit. Dit gedrag, en als gevolg daarvan die slechte werksfeer, trof ik door de hele afdeling aan, zelfs op de operatiezalen en intensive care. In een van mijn eerste teammeetings heb ik aangegeven dat ik hier absoluut niet gelukkig mee was, dat het ons doel is om mensen beter te maken en dat de sfeer in zowel de operatiezalen, op intensive care en eigenlijk op elke plek daar een grote bijdrage aanlevert, in mijn ogen zelfs voor een groot deel bepalend voor hun herstel en hun gezondheid is. Meer nog dan het puur technische gedeelte van de operatie. En dat dit een gezamenlijke inspanning en verantwoordelijkheid is, niet alleen die van de artsen, eerder nog van de rest van het verplegend personeel. Dat ik van iedereen eigen initiatief, eigen verantwoordelijkheid, en daarmee samenhangend respect, samenwerking en zelf corrigerend gedrag, verwacht. En nog belangrijker, dat men elkaar hierin moest waarderen en niet afbranden.

Het grappige was dat het ondersteunend personeel het sneller oppikte, en de artsen eigenlijk nauwelijks, die waren echt hardleers. ten minste het mannelijke deel dan, de paar vrouwelijke artsen wel en die juichten mijn aanpak van harte toe.

Deze verandering heb ik ondanks alle tegenwerking doorgedreven. Ondermeer door de artsen te dwingen zich te verplaatsen in de rol van het verplegend personeel zodat ze eindelijk meer begrip kregen voor hun werk en bijdrage aan het herstel van de patiënt. Ondermeer door hen te verplichten een aantal dagen met hun mee te lopen, hun werk te doen, te leren en meer nog te luisteren naar hun. En achteraf, in zowel 1 op 1 gesprekken als in de teammeeting, hun ervaringen te bespreken. Het meest frappante was wel dat ze toegaven dat ze dit werk onderschat hadden maar toch bij hun standpunt bleven. Dat zij bepaalden hoe hun patiënt verzorgd moest worden en zij ook de controle over het volledige traject moesten hebben. In andere woorden gezegd niet op hun collega's vertrouwden, alhoewel ze dat nooit hardop durfden te zeggen. En, die indruk kreeg ik ten minste, mij maar een watje vonden.

Om hun met de voeten op aarde te krijgen heb ik ieder van uiteindelijk de volgende vraag voorgelegd t.w. “Hoe vaak ben jij de laatste jaren benaderd door een ander ziekenhuis of privé-kliniek om daar te komen werken. En waarom ben je niet in aanmerking gekomen voor mijn functie.” Zelf kon ik meerdere aanbiedingen voorleggen, niet alleen Nederlandse, zij zaten met de mond vol tanden. Persoonlijk vond ik het niet mijn meeste briljante aanpak, maar het heeft hun wel aan het denken gezet en uiteindelijk ook gewerkt.

En tenslotte: zoals men zegt “voorbeeld doet volgen”. Het is dan toch verbazingwekkend snel opgepikt, omdat men begon te merken dat deze aanpak stress en werkdruk wegnam, er plezier voor in de plaats kwam. En niet te vergeten: het thuisfront ook gelukkiger was. Iedereen was meer relaxed, er werd meer gelachen, en aan de patiënten kon men ook merken dat ze beter gedijden in deze omgeving.

Hiervoor moet ik ook veel egards bij mijn vrouwen leggen. Met hun heb ik meerdere avonden mijn ervaringen en frustraties besproken, met name over de starre of inflexibele houding van de artsen en in mindere mate de hoofdverpleging. En hoe daar verandering in te brengen, want ik zag niet direct een oplossing. Heel subtiel zijn zij die eerste maanden, afhankelijk van hun lichamelijke toestand, mij regelmatig in groepjes van 2 of 3 komen ophalen. Dat alleen al riep de nodige verwondering en vragen op. Begin december, nadat iedereen bevallen was, hebben ze op een vrijdagmiddag een wekelijkse teammeeting spontaan verstoord. Ze kwamen gezamenlijk binnen en sleepten me bij wijze van spreken de vergaderzaal uit. Net daarvoor nam Lourdes het woord en zei op een zachte toon: “Onze man, ja onze man” en ze wees naar de andere vrouwen “zou deze periode in principe maximaal 4 uur per dag werken. Hij heeft niet alleen 8 vrouwen die thuis met smart op hem zitten te wachten maar ook 9 kleintjes. Jullie horkerige macho gedrag geeft hem echter niet die tijd daarvoor. En denk niet dat hij een doetje is, omdat wij hem komen opeisen. Deze afdeling, ieder van jullie, gaat hem aan zijn hart. Daarom willen wij jullie en jullie familie uitnodigen op een kerstborrel bij ons thuis, vandaag over 2 weken i.p.v. deze meeting. En voor nu, geniet van jullie weekend.” Ze keek me aan, lachte naar me en nam me mee, samen met de anderen. Eenmaal buiten proestten we het allemaal uit van het lachen, en glipten we even later een bar in voor een kleine versnapering alvorens naar huis te gaan.

Daar waar ik me afvroeg hoe we al deze mensen in ons appartement konden ontvangen, hadden de dames al een slimmere oplossing bedacht, namelijk de patio. Ze hadden een vrouwelijke cateraar in de armen genomen en in samenwerking met haar alles tot in de puntjes verzorgd. De kers op de taart was dat zij ook nog met kleine cadeautjes voor iedereen, ook partners en kinderen, op te proppen kwamen. Natuurlijk wilde iedereen onze kinderen zien, en werden de nodige vragen gesteld. Gelukkig zijn deze door mijn geliefdes in kleine groepjes opgepakt en beantwoord. Tot onze grote verrassing sprak aan het einde van deze kerstborrel een van de mannelijke hartchirurgen een woord van dank uit. Niet alleen voor deze leuke namiddag, maar ook over mijn aanpak op de afdeling. Verontschuldigde zich ook meteen bij zijn collega’s voor zijn onhebbelijke gedrag van alle jaren daarvoor. En zo voegde hij eerlijk toe, mijn vrouw en kinderen je heel dankbaar voor alles. Ik ben meer thuis, heb meer tijd voor hun, en ben minder gestresst. Ik heb me gerealiseerd dat ik hun min of meer verwaarloosd heb deze laatste jaren, en dat ik nu dankzij jullie de kans kreeg dit te herstellen. Je bent een geluksvogel met je mooie en lieve vrouwen. Zijn moed om kleur te bekennen kreeg veel bijval van zijn collega's en ik dacht dat ik voor het eerst echt een grote, warme en oprechte lach op zijn gezicht zag. Lourdes en Dolores vertelden me achteraf dat zijn vrouw hem aangespoord had dit te vertellen. Ook dat het overgrote deel van de aanwezigen, inclusief partners en kinderen, heel erg opgetogen waren met de veranderde sfeer in het ziekenhuis en het thuis nu zoveel gezelliger was.

Een andere opmerkelijke gebeurtenis werd ingeleid door een van onze Zuid Amerikaanse verpleegsters. Dit ziekenhuis kent een zwembad en als de gelegenheid zich ook maar even aanbood, maakte ik daar graag gebruik van. Zo nu ook deze keer, na een lange en zeer zware operatie. Ik moest even bijkomen en besloot tot een duik. Nadat ik mijn baantjes getrokken had was ik toch nog redelijk vermoeid, en vleide me neer op een van de badstoelen die daar stonden om vervolgens in slaap te vallen. Toen ik een klein half uur later wakker werd stonden 2 Zuid Amerikaanse vrouwen angstig naar mij te kijken. Ik vroeg hun wat er aan de hand was en een van hun wees naar mijn tatoeage, en zei wat tegen de andere verpleegster. Deze zei tegen mij dat deze tatoeage een slecht omen was, ik deze nooit had moeten laten zetten, het ongeluk over me zou afroepen. Alleen sjamanen mochten deze tatoeages in hun cultuur hebben en ieder ander zou vervloekt zijn, de toorn van de geesten over zich afroepen. Geen enkele tatoeëerder in hun regio daarom zoiets durfde aan te brengen. Ik moest lachen over hun angstige en bijgelovige gedrag en zei dat ze zich dan geen zorgen hoefden te maken omdat ik deze in het toeziend oog en met goedkeuring van een Sjamaan gekregen had. Dat luchtte hun zichtbaar op maar wekte tegelijkertijd ook hun nieuwsgierigheid, waarop ik e.e.a. uitlegde. En dit leverde weer een verrassing op maar, nu voor mij. Niet alleen omdat beide dames me nu wat rustiger en wellicht ook met verbazing of eerbied benaderden, meer nog doordat de verpleegster zei dat ze nu begreep waarom de sfeer op de afdeling zoveel hartelijker en positiever geworden was. En vreemder voor mij was zelfs toen ze zei dat als ik opereerde, de operatiekamer in haar beleving helderder en warmer op haar overkwam en dat haar collega's dat ook zo ervoeren. Het leek wel of er een andere sfeer hing tijdens de operatie, minder gestresst en vrolijker. Ik kon ik daar niets over zeggen en deed het voor mezelf af als een compliment.

Later bracht ik dit ter sprake tijdens ons gezamenlijk avondeten en opeens rende Bianca naar een andere kamer. Even later kwam ze terug met in haar handen een van Wilma’s dagboeken en citerende: “Leo is veranderd na onze uitstapje met die Sjamaan. Hij lijkt meer in balans te zijn en dat geeft hij ook zelf toe. Maar hij kan niet verklaren hoezo.” Alle vrouwen keken me met een lach aan, en ik kon alleen maar mijn schouders ophalen. Maar daarmee was ik bij hun aan het verkeerde adres en zij bleven doorvragen. Na lang aandringen moest ik Wilma wel gelijk geven want ik stond sinds die tijd stukken beter in het leven en dat was over de jaren heen zelfs versterkt, m.u.v. dan de periode na haar overlijden. Ik twijfelde minder aan mezelf, was evenwichtiger geworden, minder van mijn stuk te brengen zelfs in onze huidige relatievorm. Dit in tegenstelling tot hun, die ondanks alles soms nog onzeker overkwamen.

Maar het hoe en wat precies, daar had ik nooit echt een vinger op kunnen leggen, zo zei ik. Ik omschreef het als volgt: “Het leek alsof ik voor het eerst van mijn leven een muziekinstrument in handen kreeg en een paar tellen later al meespeelde in een orkest of beter in de entourage van Andre Rieu. Het voelde als een kakofonie van kleuren, geluiden, geuren aan. Mijn hele lichaam was er doordrenkt van en ergens was ik toch ook weer mezelf, en in staat om mijn eigen bijdrage te leveren aan die uitvoering. Het kwam over alsof mijn zintuigen scherper geworden waren, beter afgesteld, of gefinetuned, leken te zijn. De daaropvolgende jaren is het op mij overgekomen alsof ik de wereld beter of anders waarnam en aanvoelde, maar slechts dan op die momenten waarop het ertoe deed. Ik haalde vervolgens het voorbeeld van hun opa aan, toen ik zag dat hij ongezond was. Het was niet alleen zien” zo zei ik: “ik rook het ook”. En m.b.t. beter horen haalde ik aan dat ik de laatste tijd s’nachts vaker eerder bij onze baby’s was dan zij, wanneer deze begon te huilen of op het punt daarvan stond, zelfs als het in een aanlandend appartement was. En slechts dan als ze ziekjes waren, bv. Krampjes of zo, maar nooit als ze honger hadden. Ze keken me verbaasd aan en moesten toen schoorvoetend beamen dat dit klopte. En vroegen toen waarom alleen dan? Ik: “Met beter afgesteld bedoel ik dus niet dat ik hoor waarover jullie praten, al fluisteren jullie nog zo zeer. Nee, het heeft meer met de toonzetting, de klanken te maken, het soort geluid dus. Bij ruiken idem dito, ik ruik dat wat niet klopt, b.v. als iemand ziek is. En bij het zien, heb ik het dan eerder over helderheid, kleurschakeringen. Zoals ik al eerder zei, het komt over als beter afgesteld te zijn op de juiste vibraties, frequenties of iets van die aard. En als dan iets uit balans is merk ik dat op. Uiteindelijk is alles energie in wat voor vorm dan ook. Nu ik dit zo aan jullie verklaar, kan ik ook beter begrijpen waarom veel oude stammen of beschavingen geloofden in een geestenwereld en dat b.v. sjamanen of medicijnmannen daarmee in verbinding stonden en staan. En ja,” zo ging ik verder “nu begrijp ik stukken beter dat alles wat tijdens die trip gebeurd is, inclusief dat gevecht, mij uiteindelijk rustiger heeft gemaakt, meer zelfvertrouwen heeft gegeven en ik ook meer vanuit mijn gevoel of intuïtie ben gaan handelen. En sinds die tijd mijn omgeving dus anders aanvoel, energetische patronen zie en me daarop meer en meer verlaat en er vaker in meega. Net zoals ik soms de levensenergie van iemand waarneem tijdens een operatie of consult.” Voor mij is dit alles ondefinieerbaar, ongrijpbaar ook, en tot mijn geluk gingen ze mee in mijn uitleg. Wellicht ook omdat ik mezelf altijd mezelf blijf, zelfs bij hun bij vlagen wilde, woeste of temperamentvolle uitbarstingen.

De seks had deze laatste maanden op een iets lager pitje gestaan, maar was gelukkig nooit helemaal stil gevallen. Dat had zomaar gekund gezien alle zwangerschappen en bevallingen, nog niet te spreken van de verhuizingen die een aardige aanslag op onze tijd en energie belegd. De ommekeer in ons seksleven kwam grappig genoeg voort toen we voor het eerst gezamenlijk het bed deelden net voor de kerst. Het was voor ieder van ons een meer dan een intiem moment. Sowieso was het de eerste keer dat we allemaal samen het bed deelden, dus even onwennig. Zeker voor mij, maar al snel bleek dat de vrouwen hier al over gesproken hadden. En ja tussen praten en doen zit nog een verschil, met name over wie naast me zou liggen. Eenmaal in bed volgde al vrij snel een lachexplosie, zeker bij het zien van mijn erectie en de vraag van Dolores of dat door haar kwam of een van haar nichtjes. Daarmee was de ban gebroken en werd ik door een aantal rijkelijk verwend voor mijn geduld.

In een of ander tijdschrift heb ik ooit gelezen dat als een zwangere moeder veel lacht, zingt of muziek maakt, dit een positieve impact heeft op de ontwikkeling van de kleine die binnen haar groeit. Ik weet niet of dat echt waar is, maar in ons geval gaat die vlieger wel op. Iedere vrouw had, ondanks de donkere periodes in hun vroegere leven, een positieve en vrolijke inslag. Regelmatig wordt ons appartement gevuld door gezang, vaker nog gelach en zeer zeker de klanken van de piano of een gitaar. Hoe jong de kleintjes ook waren, hun reactie hierop was prachtig, ofwel door een lachje op hun gezicht of het kraaien van plezier. En vanaf een bepaald moment dan de nieuwsgierigheid die ze hadden om te weten waar dat geluid vandaan kwam. Hun met grote ogen naar de piano of gitaar te zien kijken was gewoon een genot. Ik wist vrijwel zeker dat de liefde voor muziek en indirect wellicht het leven zo met de paplepel doorgegeven werd aan hun.

Zogezegd heerst er een zeer levendige en vrolijke stemming in ons appartement, vrijwel altijd verrijkt door het gezang van de dames, een kinderlied maar ook vaak een zelf verzonnen lied. En regelmatig, ten minste als er anderen in de buurt waren, werd er wel mee gezongen of gedanst op zo een lied. Zeker als het een ‘light’ versie van een flamenco was, maar veel vaker was het een lied uit de rijke en gevarieerde Spaanse folklore. Carlos Cano heeft een fraai stel cd’s geproduceerd waarin hij uiting geeft aan deze grote diversiteit aan deze folkore.

De meeste bekende is natuurlijk de Flamenco. Deze muziekvorm, zeker uitgevoerd met dat typische Spaanse eergevoel, kent ook een donkere temperamentvolle kant. Ik heb wel eens oudere Spaanse films gezien waar dit perfect uitgebeeld wordt. Soms avonturenfilms, soms romantisch en vaker nog drama's, en meestal spelend in het verleden. Eentje die me goed op het netvlies stond was een avonturenfilm, in het genre van de Dan Brown serie, maar dan stukken simpeler. Met prachtige Spaanse panorama’s, mooie Spaanse vrouwen vrijwel altijd gepassioneerde flamenco danseressen.

Deze dus ook, met op het einde een messengevecht tussen de goede en slechterik. En tijdens dat gevecht hoor en zie je haar de flamenco dansen. Dat trappelen en stampen, dat meegaat in het ritme van dat messengevecht of omgekeerd. Alle passie en vurigheid werden hierin perfect weergegeven, zeg maar het ritme van het leven.

Nog altijd speelt de flamenco zo een belangrijke rol in hun leven, bij het uiten van de emoties, en dat gaat zeker op bij mijn geliefdes. Onbewust doet het mijn bloed harder stromen, voel ik ook dat vuur door mijn lichaam pulseren. Een vergelijkbare emotie als toen in Peru bij dat gevecht met die inheemse krijger, waar ik me in had laten meeslepen. Nu had de flamenco een vergelijkbaar effect op me, maakt emoties in mij los die ik niet ken.

Mij was dit dus al eens eerder overkomen, bij mijn eerste bezoek in hun dorp, maar ik zag dat meer vanuit een romantisch oogpunt en had het langs mij laten afglijden. Nu gebeurde dat niet en ging ik er in onder. Ik heb me altijd als een zeer flegmatisch figuur gezien, maak me ook nooit al te snel druk en kijk de zaken rustig aan voordat ik optreed. Spaanse vrouwen verwachten van hun man dat hij voor hun opkomt, van zich afbijt zogezegd. Wij zouden dat assertief noemen en dat is niet echt een eigenschap die ik van nature heb. Niet dat ik over me heen laat lopen, integendeel zelfs. Ik ben echter verre van impulsief, of in hun termen vurig, van aard, eerder tactisch of strategisch. Probeer liever eerst de situatie te doorgronden en niet ondoordacht op te treden.

Het overkwam mij een week na de Pasen. De eigenaar van een restaurant, een recente patiënt van me, had ons uit dankbaarheid uitgenodigd om te komen dineren. Van mijn vrouwen hoorde ik dat dit niet zo maar een restaurant was, maar een van de betere en zelfs het meest geliefde van de hele stad. En dat het moeilijk is om hier te kunnen eten, enerzijds omdat er nooit met reserveringen gewerkt wordt, anderzijds omdat jan en alleman hier wil dineren. Iets wat de jetset niet echt waardeert, zeiden ze met een grote lach op hun gezicht, maar dat ook deze toch alle moeite doen om hier te kunnen eten. De achterliggende boodschap was eigenlijk dat deze man zichzelf gebleven was, wars van sterallures en geen onderscheid maakte tussen mensen. Dit, in combinatie met zijn goede, traditionele Spaanse keuken, maakte hem zo geliefd. Dat wij uitgenodigd werden en hij voor ons plek reserveerde, kreeg ik te horen, was een buitengewoon grote eer voor ons.

Deze zondag pasten onze grootouders op de kinderen en begaven wij ons naar zijn restaurant. Dit lag bij nader inzien op loopafstand van ons appartement, echter ook in een achterafstraatje. Geen echte toplocatie en ook niet een straat die ik zomaar zou inlopen, maar dat maakte het ook weer zo charmant. Het was eigenlijk al een pluspuntje want ik houd echt van die normale buurtjes, bars en eethuisjes. Er stond een kleine rij mensen buiten te wachten, ieder met een glaasje in hun handen en toen wij met ons negenen kwamen aanlopen kreeg Dolores al te horen dat we het wel konden vergeten. Dolores kan echter op haar tijd heerlijk hooghartig en provocerend zijn. Ieder van ons was meer dan schitterend gekleed, zeer elegant ook en eigenlijk paste het niet in deze buurt en zeker niet bij dit restaurant. Maar ja, het was ook weer sinds erg lange tijd dat we weer eens uitgingen. Zelf was ik casual gekleed, mijn favoriete spijkerbroek, Levi 605, poloshirt en een net colbertje. We kregen bij aankomst ook al blikken toegegooid over ons ‘overdressed’ uiterlijk. Dolores zei: “We hebben hier een reservering, zijn uitgenodigd om hier te komen eten.” Dit leverde hoongelach op, en men zei dat hier nooit gereserveerd werd. Daarop liep ze naar binnen en kwam even later met de eigenaar en zijn vrouw terug. Die ons vanzelfsprekend en met een grote lach van harte welkom heetten en vroegen om naar binnen te komen. Dolores liep te glimmen van plezier en ook wij konden met moeite ons lachen inhouden bij alle verbaasde gezichten. Maar dat zou helaas later die middag voor een tijdje verdwijnen.

Het was dat de dames me al verteld hadden dat deze man doodnormaal gebleven was. Ik kende hem natuurlijk als patiënt en wist hoe vriendelijk hij was. Maar niet wat ik mocht verwachten, en bij binnenkomst trof ik eigenlijk een doodnormale ‘bar’ aan. ten minste in mijn ogen dan, maar we werden verder geleid naar 2 andere wat grotere ruimtes. Het deed me deels denken aan een Spaans restaurant dat ik nog uit mijn studententijd in Utrecht kende. Daar lag de hoofdingang, die toegang gaf tot het restaurant, aan de Voorstraat, aan de achterkant, uitkomend op de Breedstraat, was de ingang van de bar waar je altijd veel Spaanse gastarbeiders aantrof. Ook riep het herinneringen op, door de lichte stijl van het interieur, aan ‘Kapitein Zeppos’ , een fraai en intiem restaurant in Amsterdam, gelegen in een kleine steeg met de bijzondere naam ‘Gebed zonder End’ . Ofwel ik voelde me direct thuis.

In totaal konden hier denk ik 60 tot 70 mensen eten en dan nog in het bar gedeelte zo een twintig. Het bracht herinneringen bij me op aan die illegale eethuisjes die in de jaren tachtig in verschillende steden in Nederland zo populair waren, van die huiskamer eethuisjes zeg maar. Erg knus en gezellig en de sfeer zat er meteen goed in. Verder was er life muziek in de vorm van een gitarist en zangeres c.q. Danseres. We werden echt met alle egards ontvangen en begeleid naar onze tafel. De andere gasten keken verbaasd op omdat er een tweetal tafels vrijgehouden waren voor ons. Dat leverde ook weer het nodige geroezemoes op, daar dit ongebruikelijk was. Of was het omdat ik met 8 bloedmooie vrouwen binnenkwam, wie weet. In ieder geval zorgden we voor de nodige gespreksstof, zeker aan die tafels in ons deel van het restaurant waar zo te zien wat meer welgestelde mensen zaten te eten.

De hele familie van de eigenaar kwam ons hartelijk welkom heten, en we kregen die middag naast goede wijn, die de vrouwen op 1 welkoms drankje na lieten staan, heerlijke gerechten voorgespiegeld. Regelmatig schoof de eigenaar of zijn vrouw even aan om een praatje maken, en ze kregen vanzelfsprekend de foto’s te zien van onze kinderen. In mijn ooghoek zag ik op een bepaald moment Maite en Encarni, 2 andere nichten van Lourdes, een praatje met de gitarist en zangeres annex danseres maken. Het was me al opgevallen dat ze zich ergens aan ergerden maar over wat wist ik niet. De gitarist zette een paar minuten later aan voor een nieuwe flamenco terwijl zijn metgezellin zich klaarmaakte om te gaan dansen. Encarni en Dolores pakten hun stoel en namen plaats naast de gitarist. Maite begon opeens spontaan te zingen, terwijl Encarni en Dolores haar begeleiden met dat typische handgeklap dat bij de Flamenco hoort. De danseres zette daarop haar dans in, echter niet aan onze tafel, maar bij die van de andere gasten. En keek hun uitdagend aan terwijl Maite zong. Iedereen van ons keek verrast op van haar spontane ingeving, en een paar tellen later voegde de rest van mijn gezelschap zich bij hun nichtjes. Lourdes en Rocio, ook een nicht, gingen zelfs mee dansen, de rest hield het bij klappen.

Beetje bij beetje werd me duidelijk waarom ze zo geïrriteerd was, en viel het me op hoe Maite opging in haar performance, boven zich zelf uitsteeg, haar levensverhaal, want dat was het, hier op de bühne uitdragend. En dat gold niet alleen voor haar merkte ik al snel op, enkele anderen gingen er ook in op hen mee. Ik zag haar of hun zelfverzekerdheid groeien naarmate het verhaal vorm nam en ook een lach op ieders gezicht zag verschijnen. Alsof er een last van ieders schouders viel en alles samenkwam. Zonder de andere aanwezigen in deze ruimte ook maar enige aandacht te geven, verbeeldde Maite op een erg positieve en prachtige wijze haar leven en deels dus ook dat van haar nichtjes. Een soort spontane ‘ballade’ over sterke onafhankelijke vrouwen, die een ongebruikelijke draai aan hun leven hadden gegeven. Ontvlucht waren uit slechte, soms zelfs met huiselijk geweld gepaard gaande, relaties. Hoe iedereen wegkeek in die jaren, hoe ze min of meer aan hun lot overgelaten of beter genegeerd werden. Alsof het normaal was dat zij mishandeld werden, dit maar moesten accepteren, er mee moesten leren omgaan. De daarbij behorende eenzaamheid, de wanhoop en deceptie en vreemd genoeg ook die hoop of dromen over een nieuwe liefde en een kind. En dan de vreugde toen deze droom opeens uitkwam, met een man die hun als vrouw en persoon waardeerde en inspireerde. En zij zich durfde te ontplooien als vrouw en persoon, iets waarvan ze nooit had durven dromen. Hoe zij samen met haar nichtjes in hun kracht kwamen, ook in een samenlevingsvorm die gegoten bleek te zitten. Dat de buitenwereld hier vreemd tegen aankeek, haar zelfs soms veroordeelde, deed er niet meer toe. Liever een goede man delen met een of meer vrouwen, dan mishandeld te worden door hem, iets wat blijkbaar wel acceptabel was.

Het werd werkelijk prachtig en ook op een hele subtiele en tegelijkertijd dodelijke wijze tot uiting gebracht door haar en zelfs versterkt door de spontane bijdrage van haar nichtjes. Want hoe Maite’s optreden nog meer cachet, kleur en diepgang kreeg door de begeleiding van haar nichtjes was meer dan indrukwekkend. Dan komt de flamenco het best tot zijn recht, is het niet alleen maar zo een lied en dans, maar zoals het echt bedoeld is. Dat ritmische geklap en stampen met de voeten c.q. hakken. Soms rustig, zeker wanneer ze haar donkere periodes bezong, dan weer ophitsend, meer gepassioneerd als ze haar sterkere periodes liet zien, haar kracht en vreugde die loskwam. Deze ritmewisselingen zogen ons mee in haar verhaal daar was nauwelijks een ontkomen aan.

Het was ook geen drama verhaal , integendeel juist een sterke en aan het einde zelfs erg vrolijke en inspirerende uitvoering. De energie spatte er gewoon van af.

Ik zag bij elk nichtje die trots, soms afgewisseld met een boze of droevige blik, en steeds vaker die lach op hun gezicht, een soort verbetenheid om iets uit de wereld te helpen, iets duidelijk te maken. En dat is wel gelukt. Alle vooroordelen over onze relatievorm werden van tafel gezongen, en liet ze voelen dat het haar of hun keuze was meer niet. Er viel toch niets tegen te doen, dus waarom zich verzetten tegen iets wat te mooi was om te laten vernietigen. Dat was de boodschap die in dit spontane optreden tot uiting kwam.

Het was meer dan meeslepend en ik zag hoe iedereen in het restaurant echt iedereen, ook binnengekomen gasten uit het aansluitende gedeelte en bar, hierin werd meegesleurd. En voor mijn gevoel waren het met name de aanwezige vrouwen die hierin meegingen, in de zin van meeklappen. Een soort van herkenning van wellicht eigen ervaringen, wie weet. Het klaterende applaus aan het einde van haar optreden was erin ieder geval niet minder om.

Maite rende of sprong direct na afloop op me af en viel al lachend en huilend in mijn armen, in haar kielzog gevolgd door al haar nichtjes en de tranen van opluchting en geluk vloeiden rijkelijk bij ieder van hun. Niemand van ons had nog oog voor de omgeving, alleen voor elkaar. Het voelde voor een moment aan alsof we alleen op een kleine boot dobberden in een verdere onstuimige en woeste zee.

Zij vertelde mij wat later dat een aantal van de andere gasten zich de hele tijd laatdunkend over ons uitgelaten hadden. Dat zij en Encarni het liefst waren weggegaan, en dat de eigenaar en zijn familie niet konden aandoen. Zij eigenlijk ook alles zat was, beu om iedere keer weer bang of onzeker te zijn over wat de omgeving dacht van ons, en daar een einde aan wilde maken, aan dat ellendige gevoel. En wat is dan beter om het van je af te zingen. De Flamenco is dan het beste instrument daarvoor en ze had alle roddels over ons wat meer aangedikt. Ze wilde gewoon haar verhaal kwijt, mensen de ogen openen. Ik moest wel gniffelen over haar moed, haar originele aanpak, en helemaal over haar ‘dodelijke’ uitvoering daarvan. Want kijkend naar de gezichten van de andere gasten zag ik bij een aantal mannen een kille woede in hun ogen, zoekend ook naar een weg om een gepast antwoord te geven. Alleen de gastheer, zijn vrouw en de rest van hun familie, die gedurende de uitvoering ook de zaal waren binnengekomen, applaudisseerden nog zeer geestdriftig. Net zoals de muzikanten trouwens.

Een van de andere gasten had uiteindelijk de moed bij elkaar geraapt, stond op en wilde iets zeggen maar kreeg daarvoor geen kans. Want de verassingen waren deze middag nog niet voorbij. Schijnbaar was de vrouw van de eigenaar geïnspireerd geraakt door het optreden van Maite en de anderen. En begon ook vanuit het niets haar lied te zingen, weer begeleid door de gitarist en zangeres. Ik kan genieten van dit soort spontane optredens, op een bepaalde wijze vergelijkbaar met zeg maar jam sessie’s. Maar deze laatsten kunnen in mijn ogen niet tippen aan wat hier gebeurde, de manier waarop men hier zijn of haar emoties uit. Zoals dus bij deze vrouw die op een werkelijk schitterende wijze haar gevoelens over haar man met ons deelde, zowel de mooie als minder mooie. Het belangrijkste voor haar was dan toch wel weer de zeg maar herboren hartstocht en liefde na zijn hartinfarct en operatie. Meeslepend, vol dankbaarheid en met vreugde door haar vertolkt. Na afloop viel ze haar man in de armen hem daarbij hartstochtelijk kussend.

Samen kwamen ze een paar tellen naar onze tafel gelopen. Nu nam de eigenaar met een grote lach op zijn gezicht het woord en zei tegen alle aanwezigen dat wij gasten van hem en zijn familie waren. En meer dan dat, zo ging hij verder: “Deze man” op mij wijzend “ heeft mij niet alleen mijn hart maar ook mijn leven terug gegeven. Als mijn hartchirurg heeft hij me niet alleen van de dood gered, maar mij ook doen inzien wat echt belangrijk is in het leven. Hij attendeerde mij, voordat hij me opereerde, op 1 aspect. Namelijk dat het hart liefde, aandacht nodig heeft. Hij het wel kon repareren maar dan nog was dat maar een klein facet van een groter geheel. Want, zo zei hij, als ik nu al niet in staat was met liefde voor mijn hart te zorgen, wat moest het dan in de toekomst worden. En als ik niet de liefde voor mijn eigen hart en gezondheid over had, eigenlijk ook geen liefde toeliet in mijn hart en leven, hoe ik dan ooit liefde kon geven aan het leven, aan de mensen om mij heen. Dat deel lag buiten zijn bereik, viel buiten zijn verantwoordelijkheid, zo vertelde hij mij.

Het was een nuchtere en ook keiharde vaststelling van hem, die echter met de nodige compassie gezegd werd. Deze warmte, aandacht en wellicht zelfs liefde heb ik de dagen na mijn operatie, mogen ervaren in het ziekenhuis, en wel van iedere medewerker of medewerkster. Het heeft mij, maar ook mijn vrouw en kinderen, meer dan goed gedaan en mij zeer zeker aan het denken gezet. Dankzij zijn woorden en door hun nazorg heb ik mijn leven veranderd, heb het accent verlegd op wat voor mij echt belangrijk in het leven is nl. de liefde voor mijn vrouw en kinderen en ik ben nu bezig deze beetje bij beetje terug te winnen. Ik heb op een harde wijze leren inzien wat echt het verschil maakt in mijn leven, wat onderscheidend is, en ben meer dan dankbaar dat ik deze kans gekregen heb, mede dankzij hun handelen.

Voor mij heeft hij een verschil gemaakt in het leven, en zo te horen ook voor al deze mooie vrouwen. Moeten jullie hen ervoor veroordelen, dat anderen hebben zitten slapen of zich misdragen hebben ten opzichte van hen. Hij ziet de mooiheid in elk van hen en zo te zien zijn zij allemaal gelukkig met dit leven met hem, en dat is wat telt. Dat heb ik opnieuw moeten leren. En ten slotte voor jullie: vrijwel iedereen is minimaal 2 keer getrouwd geweest, sommigen van jullie hebben zelfs kinderen bij andere vrouwen of van andere mannen. Deze 8 zeer mooie vrouwen zijn meer dan gelukkig met hem, ik ben bang dat geen van jullie zoiets kan zeggen over jullie exen en kinderen. Dus doe niet zo schijnheilig of jaloers.

Ter afsluiting nog dit: Ieder van jullie heeft hier door jullie geroddel mij, mijn familie en mijn vrienden beledigd. Ja, we hebben jullie opmerkingen ook gehoord terwijl wij jullie bedienden. Alleen kon ik niet ingrijpen, en daarom zijn wij allemaal dolblij met de originele aanpak van deze dames, die trouwens niet zo dom zijn als jullie suggereren.” Hij nam Dolores, Maite en Encarni even apart en stelde hun vervolgens voor: “Dolores is al jaren mijn advocate, Maite mijn fiscaliste en financieel adviseur. Encarni ten slotte is mijn notaris, iets wat ze trouwens al was voor van mijn ouders. Ik ken hun verleden maar hoe vreemd het ook in de oren mag klinken wij hebben nooit geweten dat ze familie van elkaar zijn. Het is voor ons ook de eerste keer dat we ze samen zien en ik ben blij te zien dat ze nu gelukkig zijn en dat gun ik hun meer dan iemand anders. En helemaal met deze man. Ik weet inmiddels dat hun andere nichtjes maatschappelijk ook meer dan geslaagd zijn. Dus, wij verwachten van ieder van jullie niet alleen het nodige respect voor hun maar ook

gepaste verontschuldigingen aan zowel hun en ons. Zo niet dan verdwijnen jullie nu voor eens en altijd en zijn hier ook nooit meer welkom.”

Het was een zeer geëmotioneerd betoog van deze man en de tranen stonden dan ook in zijn ogen na afloop. Zowel zijn vrouw als Dolores, die hem blijkbaar dus al jaren kende, liepen op hem af en omhelsden hem. Het deed hem zichtbaar goed, en een paar tellen later kwam hij op mij af, omhelsde me dankbaar, kuste me op de wang en fluisterde en in mijn oor dat ik goed voor mijn vrouwen moest zorgen.

Ik weet niet wat me bezielde maar opeens stond ik daar te zingen. Waren het de heimelijke blikken van mijn vrouwen, of de manier waarop men hier in Spanje hun emoties, verdriet en geluk, uit? Ik ben er nog altijd niet achter waar die drang vandaan kwam om hier te gaan zingen, iets wat totaal inging tegen alles wat ik ben namelijk een persoon die liever op de achtergrond blijft. Ik hoef niet in de schijnwerpers te staan, verre van dat liever. Nu heb ik vroeger ook wel eens gezongen, maar dat was dan met Carnaval of op een verjaardagsfeestje. Niets te vergelijken met wat hier ik hier nu deed. Gelukkig hoef ik me niet schamen om mijn stem, in die zin dat ik vals zing. Zo stond ik daar dan midden in dat restaurant tussen wildvreemde mensen te zingen. Geen Flamenco meer iets wat op een rumba leek. Wat sneller, ritmischer, pittiger en vrolijker. Want daar had ik behoefte aan: mijn vreugde en blijheid te laten zien. Vreugde over de hervonden liefde, over de warmte en hartelijkheid die ik hier in Spanje ervoer en die me hier zo deed thuisvoelen. Helemaal de blijheid en dankbaarheid die ik ervoer om dit alles te mogen delen met mijn omgeving. Dat ik de mogelijkheid gekregen had om deze warmte en liefde te kunnen delen en door te mogen geven in zowel mijn werk als mijn omgeving. De rode lijn bleef echter mijn vreugde en dankbaarheid voor de herwonnen liefde in mijn leven in al haar schoonheid en diversiteit.

Achteraf kon ik alleen maar toegeven dat dit een prachtige manier is om je gevoelens te uiten en een plek te geven. Zaken die ik nooit echt onder woorden kon brengen kwamen er nu uit, uit het diepste van mijzelf en in uiterste emotie gezongen. Met veel pit die nog aangewakkerd werd door de muziek. Zelden heb ik me zo heerlijk gevoeld.

Daar stond ik na afloop met trillende benen, een lach op mijn gezicht, terwijl tegelijkertijd ook de tranen kwamen. Mijn geliefdes, in zoverre ze niet gedanst hadden, snelden met een lach op mij af en overspoelden me met kusjes. In hun kielzog kwamen de restauranthouder, zijn vrouw en tot mijn verrassing ook de muzikanten. Leeg van binnen, blij van buiten, opgelucht en met het besef dat de cirkel rond was, er een last van mij afgevallen was. Zoiets zag ik ook in de ogen van mijn vrouwen, naast blikken van blijheid en verbazing. Meer Spaans had ik niet kunnen zijn met deze spontane actie en dat liet men me weten en voelen. Alle aanwezigen lieten zich niet onbetuigd en bedankten of complimenteerden mij uitbundig.

Woorden waren niet nodig, deze middag was de grondslag voor een paar nieuwe, diepe vriendschappen. De eigenaren en ook muzikanten schoven aan bij ons aan tafel en er volgde een geanimeerd gesprek met hun. Wat later voegden zich nog 2 musici bij hun. De zangeres zei dat ze hun had gebeld en verzocht om zo snel als kon te komen omdat dat wat hier vanmiddag gebeurde zo bijzonder mooi was en ze graag nog wat meer muziek wilden maken voor ons. Als geschenk zo zei ze.

Zelf had ik me een beetje teruggetrokken aan tafel, bijkomend van mijn emoties. Ik keek naar iedereen die aan onze tafel zat en kreeg een onverwacht en verrassend beeld van de sfeer. Ik zou het ‘weelderig’ willen noemen, een ander woord schiet me niet te binnen. Een vorm of combinatie van sprankelendheid, opgetogenheid en ook die sensatie die je hebt bij de aanvang van de lente. Die frisheid in de lucht, dat fluiten van de vogels en het ontluiken van de bladeren, het mooie en kleurige van de natuur nog niet te spreken van de bruisende levendigheid die deze dan heeft. Dat zinderende gevoel overviel me samen met de luidruchtigheid of opgewondenheid van mijn geliefdes. Geilheid kon ik het op dat moment nog niet noemen eerder een soort van erotische atmosfeer. Een stille lokroep of hunkering, dat zag ik wel in hun ogen. Of was het in onuitgesproken verlangen. Als ik naar sommige keek zag ik wel wat hardere tepels in hun fraaie jurk.

De man die ons eerder nog boos had willen toespreken stond zichtbaar onthutst op en bood namens zijn zijn tafelgenoten welgemeende excuses aan. Hij stond erop ons diner te willen betalen. Voordat we ook maar konden reageren kwamen van de andere tafels vergelijkbare reactie’s. Tja, dit diner was ons aangeboden door de gastheer en nu werd hij al zeker 4 keer overboden. Hij keek me aan niet wetende wat hier mee te moeten doen. Gelukkig nam Dolores het van hem over en bedankte iedereen voor hun excuses en zei dat we graag ieders aanbod om ons diner te betalen accepteerden. Dat dit geld echter gebruikt ging worden voor een ander doel, namelijk om een diner te verzorgen voor de inwoners van een armentehuis dat iets verderop in deze straat lag. Onze gastheer, zijn vrouw en ook ik een paar tellen stonden met de mond vol tanden, en vervolgens enthousiast te reageren op haar bijzondere voorstel. Lourdes bood namens ons spontaan aan te willen helpen bij de voorbereidingen. Dolores en onze gastheren keken me guitig aan, en ik zag een lach op de gezichten van alle vrouwen komen. Toen ik naar de andere gasten in de ruimte keek, met name naar de gezichten van degenen die dit aanbod gedaan hadden, zag ik een onthutst of beter beteuterd gezicht. En toen begon het me te dagen, zij hadden wellicht gehoopt de kosten van ons diner onder elkaar te kunnen verdelen, en nu moesten ze toch elk voor het volle pond opdraaien. En terug krabbelen kon niet vanwege het gezichtsverlies dat ze zouden lijden. Wat een gehaaide vos was Dolores toch, schoot me te binnen, en ik gaf haar een knipoog.

Opeens nam Lourdes het woord. “Mijn man, Leonard, heeft een stil verlangen. Hij broedt hier al lang op en zolang hij geen oplossing weet houdt hij het voor zichzelf. Hij wil namelijk heel erg graag zijn afdeling uitbreiden met een afdeling voor jonge kinderen, zoals voor kleintjes die met een hardafwijking geboren worden. Dat is zijn grote droom, maar de middelen ontbreken gewoon. Hij kan natuurlijk voor een privé-kliniek gaan werken maar dan vallen veel kinderen buiten de boot, omdat de ouders het niet kunnen betalen. De universiteit heeft de middelen helaas niet. Hij vraagt niet om geld maar om ideeën en hulp om geld in te zamelen. Het is voor een goede zaak, en wellicht zijn er mensen onder jullie die hem op weg kunnen helpen. Dat zou een prachtig gebaar zijn i.p.v. de rekening te betalen. Hij verdient dat gewoon.“

Ik was geroerd door haar woorden en stond met tranen in mijn ogen. Wat voelden deze vrouwen mij goed aan schoot, door mij heen. Want ik wil nooit iets voor mezelf hebben, deel of geef het liever aan anderen die het meer nodig hebben als ik.

Het was een paar tellen stil, voordat onze gastvrouw als eerste enthousiast reageerde, op Lourdes afstapte onderwijl kijkend naar haar man, al zeggende: “We doen mee en ik heb al wat ideeën.” Toen barstte de rest van het restaurant in gejuich en applaus uit, en was ook in een keer de kou uit de lucht. Er werden handen geschud, excuses aangeboden en al snel was het een gezellig samenzijn. De man die ons eerst nog kwaad wilde aanspreken vroeg het woord en stelde voor dat beide initiatieven ondersteund moesten worden. Dat men sowieso onze rekening zou betalen, want die maaltijd voor dat armenhuis moest boven alles doorgang vinden. Dit was iets voor de korte termijn en verder kon iedereen die zin en tijd had meewerken aan het verwerkelijken van mijn droom. Hij zou dat in ieder geval wel doen omdat het doel hem aansprak en het onzelfzuchtig was, goed aanvoelde. Hier werd enthousiast op gereageerd en werd zo de inleiding voor een verder mooie namiddag. Bianca fluisterde me later die namiddag in het oor dat de mensen in de andere ruimtes en buiten op het terras ook een bijdrage gestort hadden voor dat etentje en er veel interesse bestond om mee wilden denken en werken aan die inzamelingsactie.

Zoals gebruikelijk gingen ook de dansschoenen weer aan. De twee andere musici, vrouwen trouwens, hadden zich al bij het muziekgroepje gevoegd en ze speelden als eerste een aangepaste versie van “Un amor” van de Gipsy Kings. Een mooie ode aan ons allen en daar waar ik me afvroeg met wie ik moest dansen werd ik al door Bianca meegesleept de dansvloer op, om daarna continu afgetikt of doorgegeven te worden, hoe je het ook noemt. Beter ingespeeld kon het niet zijn en dat bleek ook bij de daarop volgende nummers. Als eerste werd nog een Paso Doble ingezet, t.w. “El Toro enamorado de la Luna.” Niet echt een Paso Doble maar wel een van mijn favoriete dansnummers. En daar waar ik liever weer rustig aan tafel was gaan zitten, en mij verder die middag zoveel mogelijk op de achtergrond wilde houden, werd me dat niet meer gegund. Met 8 mooie vrouwen, die allemaal erg van dansen houden, was dat ook wishfull thinking van mij, of beter dom gedacht. Zij wilden na zoveel maanden weer eens echt dansen, er was geen ontkomen aan en discussie gesloten.”

En ze zijn aan hun trekken gekomen. Dit kwartet muzikanten trok echt alle registers open en droeg op hun wijze bij aan een verder spetterende namiddag. Zoals ik al eerder zei heerste er een licht opgewonden of erotische sfeer in ons gezelschap. Het hoogtepunt voor mij was toch wel toen ze al vrij snel Sevillana’s gingen spelen. Zoals ik al eerder zei bestaat een Sevillana uit 4 verschillende dansjes. En als je het echt goed uitvoert zit daar net zoals bij de Flamenco dat uitdagende, die erotische spanning, in. En reken er maar op dat het er vanaf spatte nu. Mijn vrouwen hadden het onderling zo gearrangeerd dat ik met ieder van hun 1 dansje deed. Een bekrachtiging, die nu eigenlijk overbodig was, naar de buitenwereld van onze bijzondere verhouding, eentje die door alle aanwezigen onder applaus erkend werd. Geen afkeurende blikken meer en dat was, naast die 2 initiatieven, de grote doorbraak voor ieder van ons. Alle twijfel, of onze verhouding wel door de beugel kon, lieten voor eens en altijd los en we toonden onze liefde, onze passie voor elkaar uit in deze acht dansjes . Alle barrières waren verdwenen, niet alleen bij ons maar ook bij alle aanwezigen die ons nu accepteerden zoals we waren. Helaas voor ons moesten we toch eerder weg dan we wilden, maar ja de plichten als moeder riepen. Het werd een warm afscheid van iedereen, en met name van de eigenaren en ook de muzikanten die ons meer dan hartelijk bedankten.

Maite vertelde me later die avond dat deze muzikanten zouden proberen om meer vrienden te benaderen om dat etentje voor dat armentehuis op te vrolijken. En dat ze een idee hadden opgevat voor een liefdadigheidsconcert met als doel geld in te zamelen voor deze nieuwe afdeling kinderhart chirurgie. Hiervoor gingen ze andere muziekgezelschappen, zoals het opera orkest, zangkoren en bandjes, uit de stad en omgeving benaderen. Dat sprak me me wel aan, want zo zag ik het graag t.w. een initiatief dat uit het hart van de bevolking kwam. En onbewust werd die uitspraak omgetoverd tot de slogan van dit, zeg maar, burgerinitiatief, t.w. “Gegeven uit het hart, voor het kinderhart”.

Uiteindelijk heeft dit alles geleid tot vele spontane en vooral kleinschalig activiteiten. En werd het gedragen door de hele gemeenschap. Zo verhoogden de meeste bars bijvoorbeeld de prijs voor de drankjes met 5 eurocent, en de restaurants hun prijzen met 5%. Maar alleen slechts die die een soort van certificaat hadden gekregen, dat zij participeerden in dit project. Geen grote bedragen, maar veel kleintjes leiden ook tot iets groots. Het was behapbaar en zichtbaar voor iedereen, temeer daar in het restaurant van onze vrienden de tussenstand werd bijgehouden, en iedere deelnemende bar, restaurant geregistreerd was. Want triest genoeg waren er nog altijd bedrijfjes die mee wilden liften op dit initiatief. En dus bedrogen uitkwamen wat heel vaak leidde tot sluiting. Juist doordat de doelgroep de normale arbeider of burger was. Door de stad werd kleine muziekfestivals gegeven, en soms grotere benefiet concerten. Etc.

Wat later, op de terugweg naar huis, was iedereen door het dolle heen. De dames liepen zingend en dansend over straat en bij thuiskomst werden hun ouders en grootouders meegezogen in deze vreugde. Ook de kleintjes werden in de armen genomen om mee te dansen maar dit werd niet door elk van hun op prijs gesteld, aan de huilbuien te horen ten minste. Die gelukkig ook weer snel tot bedaren werden gebracht.

Iets later, toen iedereen tot bedaren gekomen was, de kinderen hun voeding gekregen hadden en weer in hun wiegjes lagen, werd het hele verhaal nog eens in kleur en geur aan hun ouders en grootouders verteld. Ook deze waren verbaasd over de spontane actie van Maite, omdat ze haar zo niet (meer) kenden. En konden we, zoals inmiddels gebruikelijk, weer een levenswijsheid van Louise verwachten, die dan ook met een grote lach op haar gezicht kwam:

‘Energie pulseert, is wild, onvoorspelbaar en zeker niet te controleren al wil de mens dat nog zo graag. Zij vloeit, zoekt haar eigen weg, creëert of vernietigd. Leer er mee te leven, koester haar, speel er mee maar heb niet de illusie dat je haar ooit kunt bedwingen.’

Gelukkig bleef het daar niet bij en zei ze tegen Maite, haar daarbij bij de hand nemend: “Lieverd, je hebt niet alleen mij maar ieder van ons positief verrast. Ik eindelijk en gelukkig weer de oude Maite terug, dat vrolijke, spontane en ongedwongen meisje uit haar jeugd. Ik wist eigenlijk altijd al dat je een gepassioneerde vrouw was en heb het altijd triest gevonden te zien wat er met je gebeurd was. Hoe onzeker, verlegen of in jezelf gekeerd, je geworden was. Dat heeft je altijd tegengehouden om te zeggen wat op je hart ligt. Ik ben meer dan blij jou te zien dat je een weg terug hebt gevonden, je nu durft te vertellen wat je wilt, je raakt en je eindelijk die schuwheid hebt afgelegd. Dat wilde ik ondermeer zeggen met dat gezegde, dat wat in je zit er ooit zal uitkomen en je hebt dat op een mooie en creatieve wijze gedaan. Vooroordelen vernietigd en indirect aanzet gegeven tot de creatie van iets heel moois, en niet alleen voor jezelf of voor je familie maar voor de hele gemeenschap.

Maite bloosde van haar complimenten en antwoordde dat dit door ons allen kwam. Dat ze zich nu veilig en gewaardeerd voelde en dingen durfde te doen die ze al lang niet meer deed. Mede omdat ze zo onzeker was, zich minderwaardig vond en bang ook om uitgelachen te worden. Nu was dat gevoel gelukkig weg en voelde ze zich gestimuleerd om zich zelf te zijn en om meer te doen met als voorlopig hoogtepunt vandaag. Ze keek ons allen lachend aan en zei dat ze zich nog nooit zo gelukkig gevoeld had, m.u.v. de geboorte van haar dochter.

Onze ouders en grootouders waren bij wijze van spreken nog niet de deur uit toen ik door alle vrouwen omsingeld werd. Lourdes kuste me als eerste hartstochtelijk en zei: “We zijn dolblij en gelukkig met jou en deze middag heeft dat weer bevestigd, het was echt fantastisch. En dan praat ik nog niet eens over jouw optreden, schat. Je hebt me overdonderd daarmee, en ik denk dat hetzelfde geldt voor de anderen. Ik wist niet dat je dat in je had, en al helemaal niet dat je zoiets durfde. Nog nooit heeft een man voor mij gezongen, al helemaal niet met anderen erbij. En dat geldt voor ons allen, en het is echt de mooiste liefdeverklaring die ik ooit heb gehad. En ik vermoed ook voor mijn dochter en nichtjes. Je bent zo Nederlands, en nu opeens zo Spaans, zo temperamentvol ook in jou optreden en helemaal in wat je zong. Er zijn maar weinig mannen in Spanje die dat kunnen en durven. Je hebt misschien een vertekend beeld gekregen door de televisie, maar het overgrote deel van de mannen kijkt alleen maar toe en laat zich niet zo gaan als jij toen straks. Weet je wel hoe geil je me maakte daarmee, hoezeer ik naar je hunkerde op dat moment?” Opeens werd Lourdes verdrongen door Bianca en haar nichtjes. “Mama” zo zei ze: “Je bent niet de enige die van hem houdt en geil is. Dat geldt voor ons allen. Daarbij staan wij bij hem in de schuld, hebben hem te lang verwaarloosd en nog een hoop in te halen op seksgebied, wij allemaal. Dus geef ons ook de kans.” Voordat ik het wist was ik uit mijn kleren geholpen en door hun naar bed gebracht. Nog net niet gedragen maar wel vol gejoel en ongeduld voortgestuwd de trap op. Mocht de gedachte bij me zijn opgekomen om deze dans te ontspringen, dan was dat vergeefse moeite geweest. Zou het ook niet gewild hebben, want ze hadden er wel gelijk mee dat het afzien geweest was deze laatste maanden. Ook deze avond weer maar dan wel op een veel prettiger manier. Veel inbreng op het verloop daarvan kreeg ik ook niet, alle vrouwen waren ‘erheitert’ zoals met dat zo mooi op zijn Duits kan zeggen en mijn deelname werd vrijwel beperkt tot likken en neuken of beter gezegd geneukt worden. Het mooiste en meest intieme moment blijft toch altijd wanneer een vrouw zich opent of aanbied aan je. In dat gebaar zit, in ieder geval voor mij dan, zoveel liefde, genegenheid en vertrouwen dat ik mij vol overgave voeg in het liefdesspel dat er dan op volgt. Deze avond ook, al werd ik dan grotendeels ‘gedegradeerd’ tot hun speeltje of voorwerp van dank. Zij namen de regie in handen, en bij hoge uitzondering mocht ik mijn handen gebruiken om met een van deze mooie lichamen te spelen, hun te strelen, met hun grote borsten te spelen of hun lekker te vingeren. Maar de meeste tijd hadden ze daar hun andere nichtjes voor. Ofwel, ik was deze avond hun speeltje zogezegd, erg vond ik het niet omdat ik ergens genoot van hun enthousiasme. Die vleug van vrijheid die over hen heen was gekomen en nu tot uiting kwam in dit losbandig gedrag. Ik weet niet wat mij deze avond overkwam, maar intens was het zeker. Was me iets anders toegediend dan alleen die erectie verlengde middelen? Ik leefde in een roes. Waar ik in het begin me nog bewust was van hun lichamen, hun strelingen, kussen en gelach raakte ik dat besef of was het toch bewustzijn beetje bij beetje weg. Het was een uitwisseling van lichaamssappen tussen ons allen die op een bepaald moment abrupt stopte. Naderhand, nadat ze mij middels een koud washandje weer terug op aarde gekregen hadden, schaamden ze zich een beetje over hun egoïsme, over hoe ze zich hadden laten meeslepen door hun lustgevoelens. Iets wat door mij weg gelachen werd: “Het was te leuk om je voor te schamen” zo zei ik “alleen wil ik volgende keer wat meer speelruimte krijgen. En waarschuw me als jullie weer middeltjes gebruiken om mijn erectie langer te laten aanhouden. Doe dat niet stiekem meer.”

Alsof ze het wisten begonnen op dat moment een paar van de kleintjes te huilen, al snel gevolgd door de rest, en was het tijd voor verschoning en borstvoeding. Een dik uur later zaten we in de salon en praatten nog een beetje na over deze dag. Maite lag tegen me aan op de bank en zei: “Hoe vreemd het je misschien in de oren mag klinken, Leonard, maar ik en ook de anderen hier zijn Wilma erg dankbaar voor.” Ik keek haar lachend aan en vroeg: “Waar komt dit nu weer vandaan, kun je mijn gedachten soms lezen?” Ze keek me in eerste instantie verbaasd aan om vervolgens in lachen uit te barsten: “Je maakt me wel nieuwsgierig, maar ik denk dat je geen flauw benul hebt wat ik bedoel of wil zeggen. Het betreft niet dat wat Wilma heeft geschreven, en zeker niet over jou, maar het gaat er eerder over hoe ze haar leven beschreef. En al helemaal niet over wat jij deed, hoogstens over wat je niet deed. Weet je wij Spaanse vrouwen verwachten van hun man dat hij voor hun in de bres springt, het voor hun opneemt. Ik weet inmiddels van Bianca en Lourdes, dat je dat uiteindelijk ook wel doet, echter ook niet zo lichtgeraakt of heetgebakerd bent als de Spaanse mannen en impulsief reageert. En dat je ook durft toe te geven dat je fout zit, dat doen Spanjaarden bijna nooit. Zien de mannen als gezichtsverlies. Ik wil hier niet mee zeggen dat jij mij laat rondspartelen tot ik onderga, dreig te verdrinken zogezegd. Nee ik heb juist, uit Wilma's dagboeken en dus ook van Lourdes en Bianca, geleerd dat je ten alle tijden achter hun staat en stimuleert om zelf hun keuzes te maken en de daaruit vooruitkomende uitdagingen niet uit de weg te gaan. Dat je echt interesse hebt in hun aanpak, in het hoe en waarom. En nieuwsgierig bent of ze ook andere mogelijkheden in acht genomen hebben. Je denkt na, vraagt door en spreekt nooit en te nimmer een oordeel uit. Dit alles heeft hun aan het denken gezet, meer zelfvertrouwen gegeven, en uiteindelijk meer over zichzelf geleerd en zo zijn ze gegroeid als persoon. Wilma zegt dat niet met zoveel woorden, dit is iets wat je tussen de regels doorleest. En het is prachtig zoals ze dat beschrijft.

Ik zie en hoor van mij nichtjes, en trouwens ook van je collega’s, iets vergelijkbaars en zie het plezier dat ze nu hebben in hun werk en leven, in de omgang met jou, met anderen en hun familie. Voor mij is dit alles nieuw en ik heb in deze maanden met jou dit met hangen en wurmen geleerd. Je hebt mij uit mijn cocon weten te halen. Eerlijk gezegd is de meest prachtige openbaring voor mij geweest om met iemand te mogen leven die me niet op alles wat ik doe aanspreekt, be- of veroordeeld. Nee, eerder juist nieuwsgierig was en nog altijd is, me waardeert en inspireert. Je hebt me aan het denken gezet over wat ik doe en wil met mijn leven. Dat was de boodschap achter mijn optreden vanmiddag. Dat ik verliefd op je ben en van je houdt.

Natuurlijk ergerden wij ons aan de opmerkingen en vooringenomenheid van de andere gasten. Belangrijker was echter dat het mijn of beter onze keuze geweest is om met jou en met elkaar samen te leven, samen kinderen te krijgen en op te voeden. En niet de keuze van anderen of van de omgeving, en niemand ons daarop kan veroordelen of in een hokje duwen. Eerder eens leert nieuwsgierig te zijn naar het hoe en waarom. Ik voel me geliefd en gewaardeerd door jou, al zeg je dat niet zo vaak. Maar het zijn ook niet zozeer jou woorden, eerder jou daden waardoor dat komt. En ook dat laat Wilma in haar dagboeken zien. Ofwel we zijn gelukkig en dat kan niemand ons afnemen. Dat wilde ik jouw en iedereen laten weten en ik weet dat dit voor iedereen van ons geldt.”

Ze draaide zich op haar zijde naar me toe en begon me mij hartstochtelijk te kussen. Dolores nam het over en ging verder: “Het was een heerlijke ervaring vanmiddag zo uit ons hart en gevoel te mogen zingen over wat mij en ons overkomen is. Niet in dat negatieve deprimerende gevoel te blijven zitten dat wat wij doen verkeerd is maar juist het mooie naar voren te halen en onze omgeving onze hakken te laten zien. Het voelde gewoon goed aan deze aanpak , me niet schuldig te hoeven voelen maar juist blij te mogen zijn met de keuze die we gemaakt hebben. Ja wat Maite zojuist zei, namelijk dat ze verliefd op je is en van je houdt geldt ook voor mij, voor ons allen. Lourdes en Bianca weten dat al lang, maar ik of wij waren bang dat tegen je te zeggen. Je hebt die angst vanmiddag weggenomen met wat je zong.”

Daar zat ik, met brok in mijn keel door hun woorden, een paar minuten stil in mijzelf vooruitkijkend totdat de dames me weer bij de orde riepen. Ik gaf ze allemaal een knuffel en zei: “Het is grappig om te zien dat jullie haar dagboeken op een andere manier gelezen hebben als ik, want dit heb ik er niet uitgehaald. Jullie beschrijven haar echt heel goed, en ik snap waarom een van jullie ouders zei dat jullie goede vriendinnen hadden kunnen worden. En die karakterbeschrijving klopt wel ja en ik ben blij dat het jullie geholpen heeft. Want ik ben echt niet een gemakkelijk persoontje, kieskeurig ook in mijn keuze voor een levenspartner. Dat dacht ik ten minste tot voor kort, maar nu zit ik van het ene op andere moment met 8 vrouwen opgescheept. En je hoort mij niet klagen hoor, ben eerder verwonderd over mezelf en meer dan gelukkig. Mede dankzij jullie hulp, door het samen lezen van haar dagboeken, heb ik alles een plek kunnen geven. Wilma zal altijd een plek in mijn hart hebben maar ik heb haar eindelijk kunnen loslaten. Mijn liefde en aandacht ligt nu volledig bij jullie en onze kinderen. Dat besef is vanmiddag tot me doorgedrongen en ik kan alleen maar dankbaar zijn dat ik zoveel bijzondere vrouwen mag liefhebben.” Ik gaf Maite en daarna alle anderen een dikke kus. Alles was gezegd en al knuffelend gingen we naar bed. Onderweg naar boven schoot ik Lourdes en Dolores nog even aan en bedankte hun voor hun creatieve en diplomatieke optreden vanmiddag. En hoe goed ze mij kenden en mij uit de schijnwerpers hielden.

De volgende ochtend werd ik ouderwets door Lourdes en Bianca verrast in de douche. Dat was echt lang geleden dat we zo een intiem momentje tussen ons drieën beleefd hadden en we namen ons de tijd ervoor. Totdat de anderen dames de kop lachend om de deur staken en zeiden dat ze ook nog moesten douchen.

Wat later die ochtend, toen ik het ziekenhuis en daarna mijn kantoor binnenstapte, trof ik een euforische chaos of chaotische euforie aan. Iedereen was in opperbeste stemming en ik werd overvallen met de vraag of dat waar was van dat initiatief om geld in te zamelen voor die nieuwe afdeling. Ik stond verbaasd te kijken hoe dat nieuws nu al bekend kon zijn. We hadden gisteren er alleen maar van gedachten over gewisseld maar nog geen enkele actie of beslissing genomen. Lourdes had alleen mijn droom van zo een afdeling verwoord meer niet eigenlijk. Een van de cardiologen hield me de plaatselijke krant voor waar het al groots op de voorpagina stond. Alsof er geen ander belangrijk nieuws was, vroeg ik me. Gelukkig werden er geen namen genoemd en werd er ook niet ingegaan op wat er tijdens dat etentje zoal gebeurd was. Het werd eerder verwoord als een reactie op het goede werk van onze afdeling en dat de behandelend arts zijn verlangen c.q. droom uitgesproken had. En werd het ziekenhuis overstroomd met vraagjes waar men geld kon doneren.

Ik kon dit verhaal alleen maar bevestigen maar ook zeggen dat het wel erg opgeblazen werd. Dat er een intentie uitgesproken was voor zo een initiatief, en er wat ideeën op tafel gekomen waren. Later die dag hoorde ik van de andere betrokkenen dat het bij hun ook een chaos was geweest, en is e.e.a. in een stroomversnelling gekomen.

Halverwege deze week kreeg Dolores een telefoontje van de familie dat we moesten praten over deze evenementen. In het kort kwam het erop neer dat men liever zag dat we niet teveel op de voorgrond kwamen te staan. Of wij onze participatie zeg maar low profile wilden houden. Dat was precies in mijn straatje want als ik ergens geen behoefte aan heb is het om in de schijnwerpers te staan. Dit ging ook niet om mij, zo simpel zag ik het. We konden wel bij dat etentje ‘acte de présence’ geven, meer niet. En die actie voor en afdeling kinderhart chirurgie legde ik bij de specialisten neer. Eigenlijk had ik dat al min of meer met hun besproken, want zij konden beter de noodzaak daarvan aangeven dan ik. En zo is het uiteindelijk ook gebeurd.